vrijdag 28 februari 2014

Jagtlust

Annejet van der Zijl heeft zich grondig verdiept in de geschiedenis van de vervallen villa Jagtlust in Blaricum en haar bewoners. Fritzi ten Harmsen van der Beek is de hoofdpersoon om wie alles draait in het gelijknamige boek. In 1954, op 27-jarige leeftijd betrok zij de villa, in eerste instantie als een soort kraker, maar later officieel als huisbewaarster. Kennelijk had zij een charismatische uitstraling die vele aanbidders aantrok. Haar stem en woordgebruik schenen betoverend te zijn geweest. Hugo Brandt Corstius was hopeloos verliefd op haar, met Remco Campert was ze zelfs een paar jaar getrouwd, maar ook Adriaan Roland Holst en Peter Vos waren bewonderaars van haar. Met haar broer Hein joeg Fritzi er in een paar jaar de erfenis van hun ouders doorheen, dat onder andere vergaard was met de stripjes over Flipje het bosbessenmannetje. Geldgebrek belette ze niet er vrolijk op los te leven en het huis was een enclave voor aanstormend talent. Tout cultureel Nederland was er regelmatig te vinden, Simon Vinkenoog, Ramses Shaffy en Gerard Reve om maar een paar namen te noemen. Frappant is het dat de meeste van die bezoekers na een aantal jaren feesten toch hun weg vonden en het merendeel zelfs beroemd werd. Dat Fritzi zelf ook dichtte was in eerste instantie een goed bewaard geheim, maar in de jaren zestig werden gedichten van haar gepubliceerd en verscheen de bundel: Geachte muizenpoot en achttien andere gedichten, een doorslaand succes. Zelf hechtte ze weinig belang aan beroemd zijn en geld verdienen en enige eerzucht kon haar dan ook niet verweten worden. Eigenlijk was ze een interieurstilist avant la lettre, het liefst was ze in haar huis bezig met kleine tafereeltjes en naaiwerkjes om haar kamer te verfraaien.
In al dit gewoel groeide ook haar enig kind op, een zoon van een alweer lang geleden vertrokken Franse amant. Pijnlijk is het om op een van de foto's in het boek te zien hoe volwassenen aan het dansen zijn, volkomen opgaand in hun plezier en het kleine hummeltje ernaast staat en verbaasd opkijkt naar al die grote mensen.
Fritzi moest na 17 jaar weg uit de villa en verhuisde toen naar Groningen waar ze verder leefde in betrekkelijke afzondering. In 2009 is ze overleden, 81 jaar oud.
Jagtlust is een fascinerend tijdsdocument en een interessant naslagwerk. De Verwante verhalen, die opgenomen zijn in deze uitgaveover kunstenaarskringen in de jaren vijftig, schreef Annejet eerder en deze brachten haar op het spoor van Jagtlust.

donderdag 27 februari 2014

Posthorror

Ooit gehoord van een familielid: het was zaterdag, de postbode liep zijn wijk. Klokslag vijf uur gooide hij alle nog niet bezorgde post weer terug in de rode brievenbus met de opmerking: Zo! Weekend!

woensdag 26 februari 2014

Wonderkinderen

Mooi, die documentaire gisteren van Max. Wonderkinderen, portretjes van ouders met hun gehandicapte kind. In een simpel maar fraai decor, een kaal bankje met een gekleurde achtergrond, zien we de ouders met het opgewekte jongetje met Down, de vader met zijn dochter en haar spraakcomputer, de slechtziende moeder met haar even slechtziende dochter en de moeder met haar twintigjarige apathische dochter op schoot. Allemaal mensen met hun eigen verhaal met als grote overeenkomst: zij hebben hun lot aanvaard en zijn allemaal erg trots op hun kind.
Pluimpje voor deze mooie positieve documentaire.

dinsdag 25 februari 2014

Moerbeien

Nu ook doorgedrongen tot de Dekamarkt: de moerbei. Geen idee dat ze er zo uitzagen. De naam doet vermoeden dat de moerbei een neefje is van de aardbei. Deze moerbeien zijn gedroogd, smaken als een rozijntje met honing en doen denken aan muslirepen.
Lekker hoor!

maandag 24 februari 2014

Krokus

Ze zijn er weer, in eigen tuin:

zondag 23 februari 2014

Stoffenspektakel

'Zeg vind je dit wat?' zegt de vrouw tegen haar vriendin. Ze trekt aan een couponnetje op de uitpuilende kraam stoffen. 'Volgens mij had je dat vorig jaar ook al', antwoordt de vriendin, 'of het is iets wat er erg op lijkt.' 'Mmm, ja, dat zou kunnen', peinst de vrouw, het lapje liefkozend bevoelend. 'Ik zal thuis eens op de stapel kijken.'
Herkenbaar! Op de Stoffenspektakel, een megagrote lappenmarkt vandaag in expo Haarlemmermeer is zoveel keus dat je wel iets moet kopen. Om het vervolgens thuis in de kast te stoppen, wachtend op inspiratie.

zaterdag 22 februari 2014

Scheveningen

Kaartje uit de jaren 60. Mini is de mode, ook voor korte broeken...
Een heerlijke zomers dagje op de promenade. Helaas, schijn bedriegt want op de achterkant van de kaart staat teleurgesteld: Doorgereden naar Scheveningen, somber weer.

donderdag 20 februari 2014

In de mode

Elke woensdagmiddag rond half twee komen ze de bibliotheek binnenwandelen, de jongens van het gezinsvervangend tehuis met hun leider. Goedgemutst groeten ze vriendelijk en blijven gezellig rond de balie hangen. Eén van de jongens, een grote logge twintiger met dun vlassig haar, heeft een vraag. 'Heeft u ook boeken over mode?' Maar natuurlijk, maar ik ben wel benieuwd waar hij die voor nodig heeft. Nou, hij heeft plannen om zich in het nieuw te steken en hij wil zich wat oriënteren. Tja, dan is een dikke pil over modegeschiedenis niet echt iets waar hij wat aan heeft. We kijken of er misschien geschikte tijdschriften zijn. Nee, de Fancy heeft alleen maar meisjesmode en de Viva en de Libelle zijn voor dames. Hij wordt afgeleid door een automagazine, 'Zo'n sportauto wil ik ook wel hebben!'. Dat lijkt me ietsje onbereikbaarder voor hem dan een flitsend nieuwe outfit. 'Maar ik moet weg' zegt hij, 'ze staan op me te wachten' en hij steekt me een slap handje toe. Ben benieuwd wat hij volgende week draagt.

woensdag 19 februari 2014

1950s Household

Een plastic zakje met een stuk of tien folders erin, ik vond het een geweldige vondst. Het zijn namelijk niet zomaar foldertjes maar allerlei plaatjes, gebruiksaanwijzingen en receptenboekjes uit de jaren vijftig compleet met kitscherige plaatjes. Replica's, maar erg goed gedaan, compleet met vergeeld papier en kreukels. In dit verrassingszakje zaten onder meer een reclamefolder van de Trixette (een pick-up), een reclameblaadje met de nieuwste paasmode uit 1958, twee stroken met filmsterrenplaatjes (waarvan ik alleen Alec Guinness en Debbie Reynolds herken) en een aansporing om radio's te huren.
Gekocht bij A Taste of Home voor slechts 6,85.


dinsdag 18 februari 2014

A Taste of home

Vandaag sprong hij me opeens in het oog: de vrolijk groen gekleurde etalage van het anders wat saaie Engelse winkeltje op de Gedempte Oude Gracht. Met volop aandacht voor Sint Patrick's day, een feestdag in Ierland.
De vriendelijke jongeman in de winkel ('My Dutch is very bad') vertelde me dat Sint Patrick's day een belangrijke feestdag is in Ierland. Deze dag, 17 maart, 'everybody gets drunk', aldus mijn informant, is een feestdag waar iedereen naar uitkijkt. Er zijn kermissen en vuurwerk en iedereen draagt iets groens, de nationale kleur van Ierland (een soort koninginnedag dus eigenlijk).
Bij A Taste of home, zoals de winkel heet, kun je terecht voor je steak and kidneypie, coleman mosterd, salt and vinegar chips en meer.
In een hoekje staat een kast met Engelse boeken die je kunt meenemen of omruilen, een free library.

zondag 16 februari 2014

Leeshonger

Onder de vlag Leeshonger werkten de boekhandels De Vries, Blokker en de Bibliotheek Zuid-Kennemerland vandaag samen aan een klein tournee van twee schrijvers: Hans Münstermann en Annejet van der Zijl.
Münstermann vertelde in de Doelenzaal in Haarlem over zijn worsteling met het boek Mischa. De berichtjes over het vermiste jongetje Mischa in Duitse kranten hielden hem erg bezig en dat hij daar iets mee moest doen was duidelijk. Maar in welke vorm ging hij zijn boek gieten? Uiteindelijk koos hij voor het perspectief vanuit de moeder van de verdachte. Dit gaf hem genoeg afstand tot het onderwerp om er mee aan de slag te kunnen. Leuk om zo te kunnen kennismaken met een schrijver van wie ik nog niets gelezen heb, wat ik nu zeker ga inhalen.
Münstermann vertrok na het signeren om te ruilen met Annejet van der Zijl in Heemstede. Die heb ik gemist vanwege bezigheden elders, maar ongetwijfeld was dat ook een prettig en informatief uurtje.

zaterdag 15 februari 2014

Hier woont mijn huis

Nu te zien in De Gang, de galerieruimte naast Jansje, die leuke winkel in de Grote Houtstraat: foto's die Eddo Hartmann nam van het ouderlijk huis waaruit hij ooit met zijn moeder en broer ontsnapte aan de heerszucht van zijn vader. Na jaren keerde Eddo weer terug in het, inmiddels flink verstofte en verslonsde huis. Zijn vader die er al die jaren is blijven wonen is er nu wegens schulden uitgezet. Het was alsof Eddo zijn jeugd weer binnenstapte. Hij legde alles nauwgezet vast met zijn camera. Een vloedgolf van papieren lijkt door de kamers te stromen, het huis is bewoond geweest door een gestoorde geest. Deze fotoserie Hier woont mijn huis lijkt voor Hartmann een manier om in het reine te komen met zijn traumatische jeugd.
Als je deze expositie bezoekt, loop dan vooral ook even achteraan de trap op. Boven kun je door een glazen deur een glimp opvangen van de schuilkerk die achter de gang ligt.

vrijdag 14 februari 2014

Geluk

Dit schrijft Arjan over gelukkig zijn. Het briefje hangt bij Jansje in de winkel, opgeprikt op vilten spulletjes.

donderdag 13 februari 2014

Vrouwen met lef

Bescheiden maar interessante expositie: Vrouwen met lef, in het Historisch Museum. Van negen Haarlemse vrouwen is een korte levensbeschrijving te horen via een koptelefoon. Uiteraard Hannie Schaft, maar ook etiquettekoningin Amy Groskamp-ten Have en Margaret Kropholler, de eerste vrouwelijke architect van Nederland. De vrouwen zijn verbeeld door een simpele paspop met als hoofd een ingelijste foto, of, in het geval van Judith Leyster, een zelfportret.
Een tijdlijn geeft aan hoe het door de eeuwen heen gesteld was met de waardering van de vrouw: slecht. Pas sinds 1956 mogen vrouwen een eigen bedrijf oprichten en heden ten dage worden mannen nog steeds beter betaald dan vrouwen.
Uiteraard ontbreekt op de expositie Kenau niet, zij is aanwezig in de vorm van haar authentieke kostuum, weliswaar het authentieke filmkostuum dat Monic Hendrickx draagt in de gelijknamige film, maar toch leuk.
Het Historisch Museum wil trouwens graag promoveren tot Stadsmuseum, dus als u dat initiatief wilt ondersteunen, klik hier.

woensdag 12 februari 2014

Post

Niet meer in gebruik, maar nog wel heel mooi, de brievenbus van de Heemsteedse bieb.

dinsdag 11 februari 2014

Fries Museum (2)

De eerste bewoners van de Friese terpen maakten een speciaal soort aardewerk: een pot met strepen rond de hals, de streepbandpot. 'Het eerste Friese design' meldt het Fries Museum trots.
Om dit in beeld te brengen is Joost Swarte gevraagd, 'bekend om zijn klare lijn, eigenlijk net zoals de streepbandpot'. En dat heeft hij op zijn eigen bekende en humoristische wijze gedaan.

maandag 10 februari 2014

Fries Museum

Is het geen fraaie combi, de mooie grijze krullen van vriendin M. en het ruwe vilt van Claudy Jongstra?
Te zien in het Friese museum, (het vilt dan), tesamen met nog heel veel andere onderwerpen zoals gouden oorijzers, een Hindelooper kamertje, oud geld, Mata Hari en Friese verzetsstrijders.
Wij hadden te weinig tijd om alles goed te bekijken maar als geheel is het een prettige plek en alles is mooi gepresenteerd.

zondag 9 februari 2014

Galerie Zofier

Vlakbij Heerenveen staat een schitterende boerderij die in gebruik is als galerie. Galerie ZoFier exposeert hier figuratieve hedendaagse kunst van onder andere Friese kunstenaars. Onder de hanenbalken en boven de originele drinkbakken hangen de schilderijen en in de vele hoekjes en ruimtes staan objecten. Momenteel staat er de expositie: De Friesche Elfsteden met onder meer dit geestige schilderij van Hans Leijerzapf en verder veel sfeervolle stadsgezichten van Sneek en Leeuwarden.
Op de foto onder een bijzonder glasobject van Ed van Dijk.
De boerderij staat te koop dus misschien is het raadzaam snel nog eens naar Friesland af te reizen om al dit moois te bewonderen.

zaterdag 8 februari 2014

Museum Belvédère

Het ligt als een soort meetlat in de Friese weiden: het Museum Belvédère. Het is 104 meter lang en 13 meter breed en heeft een donkere gesloten gevel behalve in het midden, precies waar het café zit. Daar is de gevel aan beide kanten van glas en overbrugt het gebouw een vaart, heel apart. De vleugels aan weerszijden hebben geen ramen, maar wel een smalle glazen strook onderaan de muren waardoor je toch geen opgesloten gevoel krijgt.
Op dit moment staat er de expo Facing Nature met werk van hedendaagse kunstenaars uit de collectie van Henk en Victoria de Heus. Ruim honderd schilderijen, foto's en plastieken van binnen- en buitenlandse kunstenaars tonen een relatie met de natuur. Erg fraai werk zit erbij, ik noem de foto's van Chi Peng en Scarlett Hooft Graafland en (op de foto) een schilderij in een schilderij, geïnspireerd op Monet, van Benjamin Moravic: Giverny III.

vrijdag 7 februari 2014

Bug

Bij tijden een ietsje saai stuk, Bug, wat echter ruimschoots gecompenseerd wordt door de kwaliteit van acteren. Agnes, gespeeld door Tamar van den Dop, komt via een vriendin in contact met Peter, die een ongewone obsessie blijkt te hebben voor insecten die hij meent te zien, wantsen en wandluizen. Dit blijkt enorm uit de hand te lopen, Peter vermoedt zelfs complottheorieën en sleept Agnes daarin mee. Dit nieuwe toneelstuk van Jakop Ahlbom is een bestaand stuk van Tracy Letts waar Ahlbom zelf zijn surrealistische trekjes aan heeft toegevoegd. Zo duiken er opeens levensechte handen op uit het matras waar het stel op ligt en gaat het behang op onverklaarbare wijze opbollen. 's Nachts komt speelgoed tot leven en verschijnen er levensgrote insecten in de kamer. Een fascinerende toevoeging, maar toch had het stuk voor mij iets ingedikt gemogen. Zaterdag is de première in de Toneelschuur.

donderdag 6 februari 2014

Mis poes

Poes dacht sluw en snel zijn prooi te besluipen, maar bij nader inzien waren drie vogels toch wel veel van het goede. Zo vlug als hij de boom inklom, zo klunzig en onhandig daalde hij weer af, vierkant uitgelachen door drie zelfingenomen triomfantelijke vogels.

woensdag 5 februari 2014

Folly

Deze kende ik nog niet, toch staat ie er al minstens sinds 1985 toen ie volgens de gedenksteen herbouwd werd: dit hutje in Elswout. Deze folly, oftewel een onzingebouw, heeft een rieten dakje, een wandbekleedsel van een soort woeste kurk en slechts drie muren. Om het follygegeven compleet te maken is er in de middelste muur een volkomen overbodige deur die niet is open te krijgen, en zou dat wel lukken dan stuit je  achter de deur op een bijna loodrechte helling van de heuvel erachter. En voor de aardigheid zit er ook nog een fraai stukje mozaïek in. In ieder geval kun je er schuilen als het regent.

dinsdag 4 februari 2014

The secret life of Walter Mitty

Sympathieke film, The secret life of Walter Mitty. Hoofdpersoon Walter (Ben Stiller) werkt bij Life magazine waar hij de fotonegatieven beheert. Hij is zijn idealen van vroeger kwijtgeraakt en droomt vaak weg in de meest fantastische avonturen. Ook indruk maken op collega Cheryl lukt hem volop in zijn dromen. Als Life wordt overgenomen en de laatste editie zal verschijnen moet er een speciale foto op de cover van sterfotograaf Sean O'Connell. Juist dat negatief is zoek en Walter dreigt daardoor zijn baan te verliezen. Eindelijk stapt hij uit zijn rol van toekijkende dromer en gaat echt op pad om de fotograaf te zoeken, ondertussen beleeft hij ook in het echt geweldige avonturen.
Enfin, het is een Amerikaanse film, dus én de fotograaf wordt gevonden, én het negatief komt terecht én het komt goed met Cheryl. Niettemin een prettige, onderhoudende en ook fraaie film met prachtige beelden van IJsland en Afghanistan. Bijzonder is  de vermelding van de credits die verschijnen op bijvoorbeeld de taxibaan van een vliegtuig, op de rijweg of op het haltebord van de metro.
Alleen nog één puntje voor diegenen die hem al gezien hebben: hoe kenden Sean en de moeder van Walter elkaar? Dat heb ik even gemist.

maandag 3 februari 2014

Kettingzaagkunst

Een rotte boom, je kunt hem omhakken, maar je kunt er ook een kunstwerk van maken. Dat laatste is gebeurd met een oude eik bij Duinvliet.
De vis in de manden verwijst naar de visvrouwen die vanuit Zandvoort over het Visserspad naar Haarlem kwamen lopen. Ze pauzeerden dan bij een uitspanning met de waarschijnlijk toepasselijke naam De Stinkende Emmer, het tegenwoordige Wapen van Kennemerland.
De boom, annex wegwijzer, is gekettingzaagd door Roel van Wijlick.

zondag 2 februari 2014

Mapping the world

Landschap in de ruimste zin van het woord, dat is het onderwerp van de ledententoonstelling van de Vishal. Opvallend bij binnenkomst is het werk Veestapel van Gemma van Poppelen. Een stapel houten blokken met daarop schapen, koeien  en geiten, geschilderd naar aanleiding van het ruimen van vee toen er mond- en klauwzeer uitbrak. Verder een interessant werk van Jules Kockelkoren gebaseerd op de treinkaping bij Wijster. De schelpen die erin verwerkt zijn lijken te verwijzen naar het opvangkamp van de Molukkers in Zeeland.
Van Hans Clavin een gedicht, gecombineerd met stukken kaart van Haarlem en twee versleten inlegzooltjes. Het klinkt wat merkwaardig, maar het zag er wel poëtisch uit. Mooie kleurige foto's van Rob Slooten, allen details van muren op Aruba die tezamen nu weer een muur vormen. Mooie hartvormen, op foto en als object, van Birgit Laken. En een, door de natuur gevormd stuk kunst: de wortels van een omgezaagde stadsboom waarin zich en bakstenen klinker heeft genesteld, door Gré Hellingman zichtbaar gemaakt.

zaterdag 1 februari 2014

Tweedehands poëzie

Het is sinds donderdag poëzieweek, maar dit weekend loopt er ook een geluksroute door Haarlem. Dit combineerde vandaag in een optreden van enkele dichters in de kringloopwinkel Rataplan, onderdeel van de route. Ik had maar een kwartiertje de tijd, maar dat was genoeg om alle dichters iets te horen voordragen uit eigen, of tweedehands werk (want in de kringloopwinkel). Een leuke kleine actie met onder andere Maria van Oorsouw en ex-stadsdichteres Sylvia Hubers.